Vandaag worden de jaarlijkse Nobelprijzen officieel uitgereiktaan wetenschappers in de natuurkunde, medicijnen, scheikunde en economie. En dan zijn er natuurlijk nog de Nobelprijzen voor de literatuur en devrede. Maar wie was Alfred Nobel die deze prijzen stichtte? Hoe kon hij zo rijk wordendat er nog steeds prijzengeld over is? En heeft hij zelf met zijn uitvinding van het dynamiet ook iets bijgedragen aan vrede?

Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar podcast@nrc.nl.

Host: Gemma Venhuizen

Gasten: Hendrik Spiering en Karel Knip

Redactie en montage: Rosa van Toledo

Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

InEuropazijnnooit eerder zoveel wilde vogels besmetgeweestmet vogelgriepals nu.Inmiddels vallen zelfs huisdierenten prooi aande ziekte.De angst groeit dathet virusopde mens overspringt.Hoegroot is deze kans?Hoe zal het virus zich dan ontwikkelen?En als erhieruiteennieuwepandemie ontstaat, wat staat ons dan tedoen?

Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar podcast@nrc.nl.

Host: Gemma Venhuizen

Gasten: Karlijn Saris en Felix Voogt

Redactie en montage: Rosa van Toledo

Foto: Olivier Middendorp

Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Botsende sterren en zwarte gaten veroorzaken zwaartekrachtgolven in de ruimtetijd die zelfs op aarde waarneembaar zijn. In 2015 werd er zo’n golf voor het eerst waargenomen en sindsdien staat de sterrenkunde op zijn kop – ineens is er een nieuwe blik op het heelal. Hoe meet je zwaartekrachtgolven precies? Waarom laten ze ons de ruimte op compleet nieuwe wijze zien? En wat is de oogst van tien jaar onderzoek?

Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar podcast@nrc.nl.

Host: Gemma Venhuizen

Gasten: Bruno van Wayenburg en Hendrik Spiering

Redactie en montage: Rosa van Toledo

Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De zestienjarige Carlo Acutis, een diep gelovige jongen uit een niet-religieus gezin, overleed aan leukemie en werd onlangs heilig verklaard. De ‘cyberheilige’ op sneakers staat nu, nauwelijks twintig jaar na zijn dood, in hetzelfde rijtje als Sint Maarten, Sint Nicolaas en Sint Franciscus. Hoe werkt zo’n proces eigenlijk? Wat ís heilig - en wat zegt deze moderne heilige over de tijd waarin we leven?

Presentatie: Gemma Venhuizen

Gasten: Sjoerd de Jong en Hendrik Spiering

Redactie & montage: Liz Dautzenberg

Shownotes: Lees hier ook het artikel van Sjoerd de Jong over de heiligverklaring van Carlo Acutis In deze aflevering verwijst Hendrik Spiering naar het boek Legenda aurea (ca 1280), recent in het Nederlands verschenen als Levens van de heiligen Hij verwijst ook naar een eerdere aflevering van Onbehaarde Apen: 'Waarom we stilvallen als de koning binnenkomt'

Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze redactie via podcast@nrc.nl.

Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Een groep bedreigde kaalkopibissen in Zuid-Duitsland moet een nieuwe migratieroute aanleren naar Zuid-Spanje. Ze krijgen hulp van een wetenschapper die met een ultralicht vliegtuigje voor hen uit vliegt. Gemma Venhuizen bezocht het trainingskamp van de vogels en leerde het verhaal achter deze door de mens geleide migratie.

Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze redactie via podcast@nrc.nl.

Host: Karlijn Saris

Gast: Gemma Venhuizen

Redactie: Rosa van Toledo

Montage: Rosa van Toledo en Lars van Leeuwen

Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het ene bloed is het andere niet.Wat er bij joudoor je aderenstroomt, kan bij iemand anders juist een levensgevaarlijke reactieveroorzaken. De bloedbank heeft daarom een test ontwikkeld waarmee je inéén keer kunt zienwelke bloedgroepen je hebt. Hoe werkt zo’n test precies? Waarom is het eigenlijk zo ingewikkeld om een goed “matchend” zakje bloed te vinden?En wat zegt bloed over onze evolutie?

Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze redactie via podcast@nrc.nl.

Host: Gemma Venhuizen

Gasten: Karlijn Saris en Sander Voormolen

Redactie en montage: Rosa van Toledo

Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Koralen vormen de meest biodiverse ecosystemen onder water: ze zijn kleurrijk, levendig en vol leven. Maar door klimaatverandering, vervuiling en overbevissing verdwijnen riffen razendsnel. Wetenschappers proberen al decennia dat tij te keren door koraal te onderzoeken en te kweken – in zee én in aquaria. Hoe werkt dat eigenlijk? En kunnen ze hiermee de riffen echt redden?

Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze redactie via podcast@nrc.nl.

Host: Gemma Venhuizen

Gasten: Nienke Beintema en Floor Boon

Redactie en montage: Rosa van Toledo

Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Als je driehonderd jaar geleden over straat liep in Nederland, kon je een gesprek misschien nog nét volgen. Ga je nóg verder terug, dan wordt het al snel onverstaanbaar voor moderne oren. Taal staat nooit stil: woorden verschuiven van betekenis, klanken verdwijnen en nieuwe vormen ontstaan. Hoe kreeg het Nederlands zijn huidige vorm, welke uitdagingen kent het vandaag — en hoe zal onze taal zich morgen ontwikkelen?

Shownotes:

Een overzicht van besproken teksten, boeken en de dialectenbank: Lees hier het artikel van Hendrik Spiering over de geschiedenis van het Nederlands: 'De eigen taal van de delta: hoe het Kustgermaans het Nederlands baarde' Lees hier het artikel van Hendrik Spiering over de toekomst van het Nederlands: 'Over een eeuw is een l een w geworden en zijn we bang voor de bijzin' Grote geschiedenis van de Nederlandse taal van Jelle Stegeman Een Middelnederlandse trouwbelofte Avonturenroman Nederlandse Dialectenbank - Meerstens Instituut Het Smibanese Woordenboek 2.0 - Professor Soortkill

Presentatie: Gemma Venhuizen

Gasten: Hendrik Spiering en Ellen de Bruin

Redactie & montage: Liz Dautzenberg

Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze redactie via podcast@nrc.nl.

Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Jane Goodall,de Britse wereldberoemde chimpanseeonderzoeker en natuuractivist, is op 91-jarige leeftijd overleden. Op 26-jarige leeftijdveranderde ze de primatologie met haar onderzoek naar het gedrag van chimpansees. Later werd ze een icoon voor hoop en natuurbescherming.Maar zijn er ook controverses, zoals de kritiek op haar werkwijze en de beschuldiging van plagiaat en zelfs zelfverzonnen quotes. Wie was Jane Goodall? En hoe groeide zij uit van een verlegen secretaresse uit tot de wereldberoemdenatuuractivist?

Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze redactie via podcast@nrc.nl.

Host: Karlijn Saris

Gast: Gemma Venhuizen

Redactie en montage: Rosa van Toledo

Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Woensdag wonnen Susumu Kitagawa, Richard Robson en Omar M. Yaghi de Nobelprijs voor Scheikunde voor de ontwikkeling van „een nieuw soort moleculaire architectuur”: metaal-organische raamwerken. Redacteuren Steven Frölke en Sander Voormolen leggen de ontdekking uit en bespreken de toepassing ervan in de praktijk.

Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze redactie via podcast@nrc.nl.

Host: Karlijn Saris

Gasten: Steven Frölke en Sander Voormolen

Redactie en montage: Rosa van Toledo

Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De Nobelprijs voor de Natuurkunde is dinsdag uitgereikt aan John Clarke (1942), Michel H. Devoret (1953) en John Martinis (1958) voor hun onderzoek naar de eigenschappen van quantummechanica op menselijke schaal.Redacteuren Dorine Schenk en Sander Voormolen leggen de ontdekking uit en de toepassing ervan in de praktijk.

Aanvulling: toen John Martinis in 2019 beweerdequantum supremacyofquantum advantagete hebben bereikt, ging dat over één specifieke taak die op een gewone computer waarschijnlijk langer zou duren . Hij heeft nooit gezegd dat zijn quantumcomputer beter kan rekenen dan een gewone computer.

Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze redactie via podcast@nrc.nl.

Host:

Host: Karlijn Saris

Gasten: Dorine Schenk en Sander Voormolen

Redactie en montage: Rosa van Toledo

Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De Japanse Shimon Sakaguchi en Amerikaanse Mary E. Brunkow en Fred Ramsdell deden fundamentele kennis op over de manier waarop het immuunsysteem eigen overactieve afweercellen tot bedaren kan brengen. Niki Korteweg en Sander Voormolen bespreken deze ontdekking en de invloed ervan op de klinische praktijk.

Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze redactie via podcast@nrc.nl.

Host: Karlijn Saris

Gasten: Niki Korteweg en Sander Voormolen

Redactie en montage: Rosa van Toledo

Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Voor wie zich ’s nachts soms eenzaam voelt is het wellicht een troost om te weten dat je nooit écht alleen bent. Miljoenen microben kruipen tijdens je slaap in, op en langs je lichaam zonder dat je het door hebt én zonder dat er last van hebt.Maar soms schuifelt er ook minder gewild gezelschap onder de dekens: de parasieten luis, schuftmijt en bedwants veroorzaken slapeloze nachten en rode bulten. Wat doen deze beesten in ons bed? Waarom zitten ze graag op onze huid?En hebben we eigenlijk nog wat aan deze vervelende parasieten?

Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze redactie via podcast@nrc.nl.

Host: Gemma Venhuizen

Gasten: Karlijn Saris en Hendrik Spiering

Redactie en montage: Rosa van Toledo

Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De één roemt het schrijfgevoel, de ander de ervaring, de esthetiek;wie denkt dat de computer het schrijven met een vulpen heeft vervangen, heeft het mis. Vulpennen zijn populair en inktbedrijven experimenteren steeds meer met nieuwe kleuren.Hoe werkt een vulpen? Wat is het geheim van goede inkt?En mag je je vulpen echt nooit aan een ander uitlenen?

Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze redactie via podcast@nrc.nl.

Host: Gemma Venhuizen

Gasten: Ellen de Bruin en Karel Knip

Redactie en montage: Rosa van Toledo

Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

CAR-T, een therapie die ziekmakende cellen opruimt, was al veel belovend in kankeronderzoek, maar laat nu ook goede resultaten zien bij het behandelen van auto-immuunziektes. Helaas is de behandeling extreem duur. Ziekenhuizen willen daarom de behandeling zelf maken. Hoe ver zijn ze daarmee? En is genezing met CAR-T mogelijk?

Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze redactie via podcast@nrc.nl.

Host: Gemma Venhuizen

Gasten: Karlijn Saris en Sander Voormolen

Redactie: Rosa van Toledo

Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Een fluisterende stem, zacht getik, gefriemel met een papiertje — voor miljoenen mensen is het pure ontspanning. ASMR, een zintuiglijke sensatie die via video of audio mensen tot rust brengt, is een wereldwijd internetfenomeen. Maar wat gebeurt er precies in je brein? Is het een serieus te nemen zintuiglijke reactie, of gewoon goed verpakte pseudowetenschap? En moeten we niet vaker met een open blik naar dit soort fenomenen kijken?

Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze redactie via podcast@nrc.nl.

Host: Gemma Venhuizen

Gasten: Jelka Pospig en Sander Voormolen

Redactie en montage: Liz Dautzenberg

Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Een wolk van een baby,de strijd tegen kanker,de economie die hapert als een oude motor.Metaforen kunnen ons helpen situaties of verschijnselen in één krachtig beeld te vatten, ook in de wetenschap.Maar metaforen zijn meer dan stijlfiguren: ze sturen en beïnvloeden ook ons denken, vaak zonder dat we het doorhebben. En ze kunnen ons misleiden.Hoe werken metaforen precies?Waar komen ze vandaan? En is er een risico aan het gebruik van metaforen?

Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze redactie viapodcast@nrc.nl.

Host: Gemma Venhuizen

Gasten: Ellen de Bruin en Sjoerd de Jong

Redactie en montage: Rosa van Toledo

Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

We zien het christendom als een strak georganiseerde kerk, met eeuwenoude tradities die vanaf de ontstaansperiode onveranderd zijn. Maar iedere tijd had zijn eigen christendom. Vooral de eerste duizend jaar van de religie waren lang niet zo ordelijk als we denken. Sterker nog: de religie maakte toen een aantal intensieve transformaties door. Heeft het christendom wel een ware identiteit?

Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze redactie viapodcast@nrc.nl.

Presentatie: Gemma Venhuizen

Gasten: Hendrik Spiering & Bart Funnekotter

Redactie & montage: Jeanne Geerken

Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In 1769 maakt de Polynesische meesternavigator Tupaia een zeekaart voor de Engelse ontdekkingsreiziger James Cook. Al kort daarna werd de kaart bespot door westerlingen als onbegrijpelijk en zwak. Maar in 2019 achterhaalden twee Duitse wetenschappers hoe de kaart moet worden gelezen.

Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze redactie viapodcast@nrc.nl.

Host: Gemma Venhuizen

Gast: Lucas Brouwers

Co-host: Hendrik Spiering

Producer: Rosa van Toledo

Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Donald Trump schept dagelijks zoveel onzekerheid met zijn importheffingen, dat economen overuren maken in het voorspellen van de toekomst. En er zijn meer vragen waar ze mee worstelen. Wat gebeurt er bijvoorbeeld als er een financiële crisis uitbreekt?Financieel journalist Menno Tamminga zocht uit: kun je de toekomst eigenlijk wel voorspellen met een rekenmodel?

Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze redactie viapodcast@nrc.nl.

Host: Gemma Venhuizen

Gast: Menno Tamminga

Redactie en montage: Rosa van Toledo

Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Uren wakker liggen in de nacht, vanwege een afspraak morgen. Op de fiets peinzenover wat er gebeurt als jeje baan verliest, of over die gênante opmerking tijdens de lunch. We piekeren veel, over wat geweest is en vooral over wat nog moet komen.Redacteur Ellen de Bruin vroeg zich af: waarom piekeren wetoch zoveel?

Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via ombudsman@nrc.nl

Host: Gemma Venhuizen

Gast: Ellen de Bruin

Redactie en montage: Rosa van Toledo

Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.