Wetenschappers doen steeds weer nieuwe ontdekkingen over onze voorouders: de apen waar wij van afstammen. Nu is er een tijdgenoot ontdekt van onze meest bekende mensachtige voorouder Lucy. Host Tonie Mudde bespreekt de nieuwe ontdekkingen uit de oertijd met wetenschapsredacteuren Maarten Keulemans en Duuk Roodbol.

Presentatie: Tonie Mudde

Montage: Julia van Alem

Eindredactie: Corinne van Duin

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Bijna iedereen krijgt op enig moment wel te maken met pijn in de rug. In wanhoop kopen patiënten soms dure matrassen of grijpen ze naar zware pijnstillers, maar niets lijkt te werken. Waarom is dat? En wat helpt wél? Met medisch redacteur Ellen de Visser.

Presentatie: Tonie Mudde

Montage: Julia van Alem

Eindredactie: Corinne van Duin, Iris Brans

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Wie tegenwoordig iets opzoekt op Google krijgt vaak eerst een paar alinea's antwoord van een chatbot. Dat lijkt een kleine verandering, maar heeft grote gevolgen voor de manier waarop we met z'n allen informatie verzamelen én produceren. 'Mensen beoordelen zo'n chatbot soms als beter en neutraler dan de Volkskrant.' Met ai-journalist Laurens Verhagen.

Presentatie: Tonie Mudde

Montage: Julia van Alem

Eindredactie: Corinne van Duin

See omnystudio.com/listener for privacy information.

We hebben allemaal wel één of meerdere irritante gewoontes waarbij we denken: eigenlijk zou ik dit anders willen doen. Maar hoe dan? En hoe voorkom je dat je weer terugvalt in je oude routine? Wetenschappers beginnen steeds beter te doorgronden wat slechte gewoontes triggert - en hoe je die kunt ombuigen in gewoontes waar je wél gelukkig van wordt.Hanneke de Klerck, Anna van den Breemer en Tonie Mudde van de wetenschapsredactie van de Volkskrant bespreken hoe je zo'n gedragsverandering bij jezelf het beste kunt aanpakken. En ze biechten ook hun eigen slechte gewoontes op en hoe ze daar vanaf zijn gekomen.

Presentatie: Tonie Mudde

Montage: Julia van Alem

Eindredactie: Corinne van Duin

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Of het nu gaat om thema's als asiel, woningen of polarisatie: er lopen in Nederland wetenschappers rond die hier al decennia lang onderzoek naar doen. Wat zou er gebeuren als deze knappe koppen het voor het zeggen hebben? Voor dit gedachte-experiment interviewde wetenschapsjournalist Maarten Keulemans 16 wetenschappers met uitzonderlijk veel kennis op een bepaald maatschappelijk terrein. Welke koers zouden zij kiezen voor het land, als zij minister zouden zijn? Het levert verrassende en hoopgevende inzichten op.

Liveshow vanuit Tivoli in Utrecht.

Presentatie: Tonie Mudde

See omnystudio.com/listener for privacy information.

De angst voor vijandige drones zit er goed in. Overal in Europa worden ze gespot, waarbij soms complete vliegvelden komen stil te liggen uit vrees voor een aanslag. Europa wil nu zelfs ter bescherming een enorme ‘drone wall’ bouwen. Maar hoe detecteer je iets wat zo klein en wendbaar is als een vogel? En: hoe haal je zo’n verdachte drone vervolgens veilig uit de lucht? Wetenschapsredacteur George van Hal zocht het uit.

Studenten opgelet!De Volkskrantbiedt een gratisstudentenabonnement aan, af te sluiten viavolkskrant.nl/studenten

Presentatie: Tonie Mudde

Eindredactie: Corinne van Duin, Iris Brans

See omnystudio.com/listener for privacy information.

In Tivoli Vredenburg vond de eerste cross-over plaats tussen de wetenschapspodcastOndertussen in de kosmosen de cultuur- en tijdgeestpodcastCulturele bagage. Nog voordat de stembussen sloten, doken we in de vraag wat je stem nu écht bepaalt. Stem je wel zo rationeel als je denkt? Of laat je je toch leiden door iemands uitstraling of vibe? Hosts Esma Linnemann en Tonie Mudde gaan hierover in gesprek met wetenschapsredacteur Maarten Keulemans en columnist Emma Curvers. Ook natuurredacteur Jean-Pierre Geelen schuift aan, om te vertellen hoe dieren hun leiders kiezen.

Presentatie: Tonie Mudde, Esma Linnemann

Montage: Tiemen Hageman

Eindredactie: Julia van Alem, Corinne van Duin

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Wat hebben de Japanse duizendknoop, de tijgermug en de Aziatische hoornaar met elkaar gemeen? Antwoord: het zijn allemaal zogeheten invasieve exoten. Diersoorten die hier oorspronkelijk niet thuishoren, en waar Nederland miljoenen aan uitgeeft om ze te bestrijden. Maar wie bepaalt precies welk dier wel of niet welkom is? En hoe zinvol is die bestrijding? Jean-Pierre Geelen dook samen met wetenschappers in de wondere wereld van invasieve exoten.

Presentatie: Tonie Mudde

Montage: Julia van Alem

Eindredactie: Corinne van Duin, Iris Brans

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Wie écht mensenlevens wil redden, moet zijn geld niet steken in armoedebestrijding, maar in AI, breinuploadtechnologie en ruimtevaart. Dat dicteert althans het 'langetermijnisme', een filosofische stroming die rap wint aan invloed én geld. Met Laurens Verhagen en George van Hal.

Presentatie: Tonie Mudde

Montage: Julia van Alem

Eindredactie: Corinne van Duin

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Waarom heeft de een het koud op kantoor of thuis, en de ander juist warm? Hoe kan kou helpen bij kankerbehandelingen? En wat is nou eigenlijk de perfecte temperatuur om bij te leven? Wetenschappers doen tal van fascinerende ontdekkingen over wat kou en warmte precies voor effect op ons heeft. Met: Hanneke de Klerck.

Presentatie: Tonie Mudde

Montage: Julia van Alem

Eindredactie: Iris Brans

See omnystudio.com/listener for privacy information.

De laatste tijd zetten sommige sterrenkundigen intrigerende vraagtekens bij onze plek in het universum. Misschien, zo opperen ze na onderzoek, bevinden we ons met z’n allen wel in een zwart gat. Waarom denken ze dat? En wat ís een zwart gat überhaupt? Onze sterrenkunde-expert George van Hal legt het uit.

Presentatie: Tonie Mudde

Montage: Julia van Alem

Eindredactie: Iris Brans

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Van dubieuze onderzoeken tot wetenschapsfraude, het is een groeiend probleem. Wetenschapsjournalist Stan van Pelt dook in de wereld van nepwetenschap. Hij toont aan hoe makkelijk het is een verzonnen experiment in een chique klinkend vakblad gepubliceerd te krijgen. Er blijkt een schimmige wereld achter te zitten, waarbij zelfs peperdure nepcongressen voor wetenschappers plaatsvinden. We behandelen natuurlijk ook weer een vraag van een luisteraar. Die luidt deze keer: 'Als een mier van een tafel valt, heeft hij dan hoofdpijn?' Wetenschapsredacteur Hanneke de Klerck zocht het uit.

Sloppy Science (Lebowski Publishers), Stan van Pelt

Presentatie: Tonie Mudde

Montage: Julia van Alem

Eindredactie: Iris Brans

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Je zou er kanker van krijgen. Diabetes. Hart- en vaatziektes. Diverse media en voedingsgoeroes waarschuwen regelmatig voor de gevaren van ultrabewerkt voedsel. Maar wat zijn nou precies dieultra-processed foods? En zijn ze wel echt allemaal zo slecht voor je? We zochten het uit. Als toetje geven we in deze aflevering ook antwoord op de vraag van één van onze luisteraars: wat gebeurt er in je hoofd als je niet op iemands naam kunt komen, maar die wel 'op het puntje van je tong' ligt? Met wetenschapsjournalisten Hanneke de Klerck en Kaya Bouma.

Presentatie: Tonie Mudde

Montage: Julia van Alem

Eindredactie: Iris Brans

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Miljarden mensen geloven in God, Allah of een ander religieus opperwezen. Hoe is dat zo ontstaan? En waarom is geloven in zo’n opperwezen volgens nieuw onderzoek de laatste jaren toch op z'n retour, ook in Islamitische landen? We bespreken het met wetenschapsredacteur Maarten Keulemans.

Presentatie: Tonie Mudde

Montage: Julia van Alem

Eindredactie: Iris Brans

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Ongeveer 1 op de 4 mensen krijgt in zijn leven te maken met een depressie. Vaak slaan therapie of antidepressiva niet aan, dus wetenschappers zoeken uit alle macht naar nieuwe behandelingen. Uit recente studies blijkt nu dat de partydrug ketamine verrassend goed kan helpen. Redacteur psychologie & brein Kaya Bouma sprak met patiënten, behandelaars en wetenschappers over deze veelbelovende ontwikkeling.

Presentatie: Tonie Mudde

Montage: Julia van Alem

Eindredactie: Corinne van Duin

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Afrikaanse landen zijn het helemaal zat, hun continent wordt op veelgebruikte wereldkaarten véél te klein afgebeeld. En ze hebben nog gelijk ook, volgens wetenschappers. Maar hoe komen we dan aan die wereldkaart? Kan het 'eerlijker'? En hoe proberen machthebbers ons wereldbeeld te manipuleren met keuzes van wereldkaarten? Met: George van Hal.

Presentatie: Tonie Mudde

Montage: Julia van Alem

Eindredactie: Corinne van Duin

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Toen de moderne mens voor het eerst de wereld in trok, leefde er ook een geheimzinnig prehistorisch oervolk met opvallend grote afmetingen. Over die denisovamens wordt de laatste tijd de ene na de andere ontdekking gedaan. Wat men ziet, overtreft elke verwachting. Met Maarten Keulemans.

Presentatie: Tonie Mudde

Montage: Julia van Alem

Eindredactie: Corinne van Duin

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Kijk eens wat vaker achterom na een toiletbezoek, adviseren artsen regelmatig, want de grote boodschap kan veel vertellen over je gezondheid. Maar wat dan? En waarom krijgen sommige patiënten tegenwoordig een behandeling met een 'poeppil'? Medisch redacteur Ellen de Visser zocht het uit, en komt met intrigerende feiten over onder meer de perfecte poephouding en man/vrouw-verschillen.

Presentatie: Tonie Mudde

Montage: Julia van Alem

Eindredactie: Lotte Grimbergen

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Hoe maakt de zon haar warmte? Hoe bijzonder is de zon ten opzichte van andere sterren? Raakt de brandstof van de zon ooit 'op'? Onze sterrenkunde-expert George van Hal beantwoordt deze en vele andere vragen over onze moederster, terwijl hij ondertussen een potje solar Hitster speelt met presentator Tonie Mudde.

Beluister de zomerliedjes uit deze aflevering.

Presentatie: Tonie Mudde

Montage: Lotte Groenendijk, Julia van Alem

Eindredactie: Corinne van Duin

See omnystudio.com/listener for privacy information.

We zoeken naar wetenschappelijk verantwoorde antwoorden op intrigerende vragen van luisteraars en Volkskrant-lezers. Zoals: mist mijn kat mij óók als ik op vakantie ben? Waarom heet de zwarte zee zwart, en de rode zee rood? Ik raak vaak één sok van een paar kwijt: waar blijven die toch? En zo nog veel meer vragen. Met: wetenschapsjournalist Ernst Arbouw.

Presentatie: Tonie Mudde

Montage: Julia van Alem

Eindredactie: Corinne van Duine

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Familieopstellingen zijn razend populair. Door deelnemers in een ruimte je familie te laten uitbeelden zou je meer inzicht kunnen krijgen in hardnekkige patronen. Wat maakt dit zo aantrekkelijk? En werkt het eigenlijk wel? Anna van den Breemer van de wetenschapsredactie deed zelf mee met een familieopstellingbij Petra van der Heidenen sprak er met diverse wetenschappers over.

Presentatie: Tonie Mudde

Montage: Julia van Alem

Eindredactie: Corinne van Duin

See omnystudio.com/listener for privacy information.