Series
Nooit Meer Slapen
Nooit Meer Slapen

Nooit Meer Slapen

door NPO Radio 1 / VPRO

Nachtelijk gesprek van Femke van der Laan met een gast uit de kunst of actualiteit. Cultuurpodcast van de VPRO. Vijf afleveringen per week. Op vrijdag presenteert Lotje IJzermans. Femke van der Laan ontvangt een inspirerende gast uit de kunst, cultuur of actualiteit, die vertelt over werk & leven. Nooit Meer Slapen is hét nachtelijke cultuurprogramma van de VPRO. Op vrijdag presenteert Lotje IJzermans. In de nacht voer je nu eenmaal de beste gesprekken. Abonneer je nu op de podcast of luister live op NPO Radio 1, iedere werkdag om middernacht.

Afleveringen

Joep van Lieshout (beeldend kunstenaar)

Joep van Lieshout is beeldend kunstenaar. Hij maakt objecten die zich bevinden op de grens tussen beeldende en toegepaste kunst en werd bekend door zijn ontwerpen van tafels, stoelen, keuken- en toiletblokken van polyester. In 1992 won hij de Prix de Rome en in 1995 richtte hij zijn eigen studio ‘Atelier van Lieshout’ (AVL) op. Samen met een team creëert hij sindsdien objecten die grenzen verleggen en architectuur, kunst en design samenbrengen. Beroemd zijn bijvoorbeeld zijn ‘mobile homes’, verplaatsbare wooneenheden, of het aanhangwagentje dat hij in opdracht van de SP maakte, in de vorm van een enorme vleestomaat. Recenter presenteerde AVL ‘The Voyage’, een monumentale processie van meer dan honderd objecten, machines en beelden. Het werk symboliseert de eeuwige menselijke obsessie met vooruitgang. Lotje IJzermans gaat met Joep van Lieshout in gesprek.

16 juli 2025


Hedy Tjin (illustrator)

Hedy Tjin is illustrator. Ze is bekend om haar muurschilderingen, textielprints, geïllustreerde boeken en krantencovers, waarbij ze krachtige kleuren gebruikt om onderwerpen van maatschappelijke waarde over te brengen. Ze illustreerde boeken als ‘Op de Rug van Bigi Kayman’, ‘Manie Schaafijs’ en ‘Lennox & de Gouden Sikkel’, waarvoor ze driemaal een Zilveren Penseel won. Ook werd ze in 2019 genomineerd voor de Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst. Vanaf 5 juli zijn haar muurschilderingen te zien in ‘Post/No/Bills’, een serie in het Stedelijk Museum waarin jonge grafische makers nieuw werk tonen. Voor Tjin is saamhorigheid een belangrijke bron van inspiratie. Samen vieren, samen protesteren, samen herdenken: juist op deze momenten ziet zij hoe verschillen worden overbrugd en hoe mensen elkaar weten te vinden. Haar werk is een ode aan die gedeelde ervaringen: van de uitbundige sfeer op Koningsdag tot het herdenken tijdens Keti Koti, van het juichen bij het WK, tot protesteren op de Dam. Atze de Vrieze gaat met Hedy Tjin in gesprek.

15 juli 2025


Aya Sabi (schrijver en columnist)

In 2017 debuteerde ze met de verhalenbundel ‘Verkruimeld land’ en in 2020 werd ze door NRC Handelsblad verkozen tot een van de literaire talenten van het jaar. Twee jaar later verscheen haar debuutroman ‘Half leven’, die genomineerd werd voor de Confituur Boekhandelsprijs, de Hebban Debuutprijs en de Opzij Literatuurprijs en won de PrixFintro Publieksprijs. Vorig jaar ontving Sabi de Jonge Veer en de Ultima voor Opkomend Talent en deze zomer verschijnt haar tweede roman ‘Zo zingt de pijn’. In dit boek onderzoekt ze of intergenerationeel trauma om te zetten is in intergenerationele troost. Lotje IJzermans gaat met Aya Sabi in gesprek.

12 juli 2025


Arnon Grunberg (schrijver)

Arnon Grunberg is schrijver. Hij werd bekend met zijn debuutroman ‘Blauwe Maandagen’, die bekroond werd met de Anton Wachterprijs en het Gouden Ezelsoor. Later volgden titels als ‘Fantoompijn’, ‘de Asielzoeker’ en ‘Tirza’, waarmee hij de Libris-literatuurprijs en de Gouden Uil won. Ook richtte Grunberg de Holocaust Literatuurprijs op. Deze prijs wordt elke twee jaar uitgereikt voor het beste literaire werk waarin de Holocaust een belangrijke rol speelt. Zelf werd hij in 2022 bekroond met de Johannes Vermeer Prijs en de PC Hooft Prijs. Nu presenteert Grunberg een nieuw seizoen van ‘Het filosofisch kwintet’. “De oude wereld sterft, en de nieuwe wereld worstelt om geboren te worden; nu is de tijd van monsters”. Deze zin uit 1929, toegeschreven aan Antonio Gramsci, vormt het uitgangspunt van het nieuwe seizoen. Grunberg gaat wekelijks met verschillende denkers op zoek naar de monsters van deze tijd. Femke van der Laan gaat met Arnon Grunberg in gesprek.

11 juli 2025


Giovanni Brand (performer en schrijver)

Giovanni Brand is performer en schrijver. Hij maakt theater over verhalen die bijna te zwaar zijn om aan te horen. De Roma- en Sintigemeenschap loopt over van die verhalen, omdat er op veel plekken in Europa (nog altijd) onmenselijk met hen wordt omgegaan. Brand ziet het daarom als zijn verantwoordelijkheid om de verhalen van de Roma- en Sintigemeenschap op het toneel te brengen, omdat ze ook onderdeel zijn van onze Nederlandse geschiedenis. Eerder maakte hij indruk met ‘I Love Roma’ en ‘Zanger zonder volk’, waarvoor hij werd genomineerd voor de Toneelschrijfprijs 2024. Deze laatste voorstelling keert nu terug in een herneming. ‘Zanger zonder volk’ speelt zich af in de veilige maar gesloten wereld van het woonwagenkamp. Brand onderzoekt daarin wat het betekent om op te groeien in een gesloten gemeenschap. Moet je je aanpassen om ergens bij te horen? En hoe bepaalt taal wie je mag zijn en waar je thuishoort: in een wagen op wielen of in een huis van steen? Tegelijkertijd is zijn nieuwste voorstelling ‘No Man’s Land’ momenteel te zien. In deze muzikale productie vertelt Brand het verhaal van drie generaties Roma-vrouwen die tegen hun wil zijn gesteriliseerd. Net als in zijn eerdere werk verbindt hij persoonlijke geschiedenissen met grotere maatschappelijke en politieke thema’s.

10 juli 2025


Jaap van den Beukel (fotograaf en documentairemaker)

Jaap van den Beukel is fotograaf en documentairemaker. In zijn fotografie vertelt hij, door de omgeving te gebruiken, een verhaal over de geportretteerden. Zo maakte hij in 2016 de serie ‘Our Grid/Growing between the Lines’, waarin hij portretten van jongeren uit de Amsterdamse wijk IJburg afzet tegen de strakke architectuur van het eiland. Ook maakte hij documentaires, zoals ‘Om die liefde gaat het’, een portret van zijn ouders in hun meest kwetsbare jaren. Recent maakte Van den Beukel 'Mijn Noord', een serie portretten over de bewoners van de wijk Tuindorp Nieuwendam. Met deze serie werd hij in 2023 genomineerd voor de Zilveren Camera en de Dutch Photography Award. Waar de tentoonstelling een visuele indruk gaf van de buurt, duikt hij met een gelijknamige documentaire dieper in het dagelijkse leven en de opvattingen van met name oudere bewoners van de wijk Tuindorp Nieuwendam. Juist voor deze groep heeft Amsterdam-Noord de afgelopen jaren een ingrijpende transformatie doorgemaakt. Femke van der Laan gaat met Jaap van den Beukel in gesprek.

9 juli 2025


Mattias Spee (pianist en componist)

Mattias Spee is pianist en componist. Hij studeerde in 2021 af aan het Conservatorium van Amsterdam en ontwikkelde zich sindsdien tot componist, improvisator en interdisciplinair artiest. Spee wordt een van de grootste pianotalenten van Nederland genoemd en besteedt graag aandacht aan werken en componisten die vergeten dreigen te raken. Deze fascinatie resulteerde in een serie albums genaamd ‘Eclipse’. Voor het derde album in deze serie richt hij de schijnwerper op Sergei Protopopov. Deze componist maakte in de jaren '20 van de 20ste eeuw furore met zijn harmonische vindingrijkheid, maar het Stalin-regime keurde zijn composities af, stuurde hem naar een strafkamp in Siberië en legde een boycot op zijn werk. Spee nam niet alleen het uitgegeven werk van Protopopov onder handen, maar zette ook enkele onuitgegeven manuscripten als eerste pianist ooit op de plaat. Femke van der Laan gaat met Mattias Spee in gesprek.

8 juli 2025


Anja Meulenbelt (schrijver en feminist)

Anja Meulenbelt is schrijver en feminist. Meulenbelt gaf twintig jaar les over socialisatie en diversiteit aan vrouwengroepen op de Hogeschool van Amsterdam. Ook richtte ze de feministische uitgeverij 'Sara' op en was ze tussen 2003 en 2011 Eerste Kamerlid voor de SP. Ze brak als schrijver door met ‘De schaamte voorbij’ en heeft inmiddels meer dan vijftig titels op haar naam staan. De feministische klassieker ‘De schaamte voorbij’ wordt binnenkort herdrukt en ondertussen werkt Meulenbelt aan haar nieuwe boek ‘Niet van gisteren’, dat in september verschijnt. Terugkijkend op een halve eeuw activisme actualiseert Meulenbelt de strijd die zij al decennialang voert. Lotje IJzermans gaat met Anja Meulenbelt in gesprek.

5 juli 2025


Martin Michael Driessen (schrijver, acteur en regisseur)

Martin Michael Driessen is opera- en toneelregisseur, vertaler en schrijver. Hij debuteerde in 1999 met zijn roman ‘Gars’, over de avonturen van de ridder Gars de Gars, waarmee hij voor de AKO-Literatuurprijs werd genomineerd. In 2016 won hij de ECI-Literatuurprijs en ECI-Lezersprijs voor zijn novellenbundel ‘Rivieren’. Hierna volgden titels als ‘De pelikaan’, ‘Mijn eerste moord’ en ‘Het licht aan het einde van de loop’. Zijn werk werd vertaald in het Italiaans, Duits en Hongaars. In zijn nieuwe roman ‘Liefde in het Derde Rijk’ vertelt Driessen de verhalen van Georg, Lore en Klara. Klara speelt een belangrijke rol in de Lebensbornorganisatie, die zich inzet voor het ‘arisch’ ras. Lore is haar chauffeuse en Georg is een gewoon soldaat. Met en door hen beschrijft Driessen de passie van de eerste liefde, overlevingsdrang, verraad, en trouw, in de gruwelen van de Tweede Wereldoorlog. Femke van der Laan gaat met Martin Michael Driessen in gesprek.

4 juli 2025


Fréderike Geerdink (journalist)

Fréderike Geerdink is journalist. Ze vertrok in 2006 naar Turkije en Koerdistan om daar als freelance correspondent te gaan werken. Met haar journalistieke werk daagde ze de plaatselijke machthebbers zo intensief uit, dat ze tweemaal werd gearresteerd, en uiteindelijk het land werd uitgezet. Haar ervaringen als correspondent in Turkije verschenen in de boeken 'De jongens zijn dood’ en ‘Dit vuur dooft nooit’. In haar nieuwe manifest 'Alle journalistiek is activisme' neemt Geerdink de lezer mee in haar activistische journalistiek en concludeert ze: Journalistiek die niets probeert te bewerkstelligen, is geen journalistiek. Femke van der Laan gaat met Fréderike Geerdink in gesprek.

3 juli 2025


Hester Knibbe (dichter)

Hester Knibbe is dichter. Ze debuteerde in 1982 met de bundel ‘Tussen gebaren en woorden’. Sindsdien publiceerde zij nog een tiental bundels, die onder andere werden bekroond met de Herman Gorterprijs, de Anna Blamanprijs en de Adriaan Roland Holstprijs. Daarnaast was Knibbe voorzitter van de Nederlandse afdeling van schrijversorganisatie ‘PEN’, die zich inzet voor vrijheid van meningsuiting en samenwerking tussen schrijvers, en was ze in 2015 en 2016 stadsdichter van Rotterdam. In haar nieuwste bundel ‘Barcode van stilte’ wil Knibbe vat krijgen op de fundamenten onder ons bestaan. In de bundel gaat ze op zoek naar de stilte. De stilte die je kunt ervaren in de marge van de samenleving, of juist in de hectiek ervan. Femke van der Laan gaat met Hester Knibbe in gesprek.

2 juli 2025


Hadewych Minis (actrice, theatermaker en zangeres)

Hadewych Minis is actrice, theatermaker en zangeres. Voor haar rol in de film 'Borgman' won Minis haar eerste Gouden Kalf en voor de vertolking van Rachel Hazes in ‘Bloed, Zweet & Tranen’ volgde de tweede. Ook speelde ze in films en series als 'Toni Erdmann' en 'Tokyo Trial' en dit jaar was ze te zien in de serie 'Bennie'. In 2021 speelde Minis de one woman show ‘Girls en Boys’ en vertelde ze het verhaal van een jonge vrouw die haar grote liefde ontmoet op een vliegveld. Voor deze monoloog won zij de Theo d’Or. In het nieuwe theaterstuk ‘Cruel Summer’, te zien op theaterfestival de Parade, creëert Minis samen met Stephanie Louwrier een 30-minuten-durende oestrogeenbom. In een tijd waarin het vooral om ‘ik’ gaat en steeds minder om ‘wij’, gaan zij met humor en muziek op zoek naar de dialoog met elkaar. Femke van der Laan gaat met Hadewych Minis in gesprek.

1 juli 2025


Marian Markelo (Wintipriester)

Marian Markelo is Okomfo, oftewel Wintipriester Nana Efua. Tot haar pensionering in 2021 was zij docent verpleegkunde aan het Regionaal Opleidingscentrum. Toen Markelo 23 jaar was begon zij haar opleiding tot Winti priesteres. Hier leerde zij over rituelen, kruiden, omgaan met Winti-goden en voorouderlijke geesten. Markelo was bestuurder bij NiNsee en is oprichter van het NIRASE: het Nationaal Winti Instituut ter rehabilitatie en profilering van Winti. Als kenner van het Afrikaans Surinaams historisch-, spiritueel- en sociaal erfgoed werkt ze samen met diverse kunst- en cultuurinstellingen en organiseert ze erfgoed reizen naar West-Afrika, Zuid-Amerika en de Caraïben. Jaarlijks verricht zij op Keti Koti, op 1 juli, het plengoffer bij de jaarlijkse herdenking van de afschaffing van de slavernij in Suriname en Caribisch Nederland in het Oosterpark in Amsterdam. Lotje IJzermans gaat met Marian Markelo in gesprek.

28 juni 2025


Maarten van der Graaff (poëet)

Maarten van der Graaff is schrijver en dichter. In 2013 debuteerde hij met ‘Vluchtautogedichten’, in 2014 werd deze bekroond met de C. Buddingh-prijs. Een jaar later kwam hij met zijn tweede bundel, genaamd ‘Dood werk’ die de J.C. Bloem-poëzieprijs ontving. Zijn debuutroman ‘Wormen en engelen’ kwam uit in 2017. Later volgden nog de dichtbundel ‘Nederland in stukken’ en zijn tweede roman ‘Onder asfalt’. Nu komt Van der Graaff met zijn vierde dichtbundel ‘Huishoudboekje van de verborgen dingen’. In de bundel reflecteert hij op zijn vaderschap op jonge leeftijd en geeft hij antwoord op de vraag ‘Hoe kan ik goed zijn voor mijn zoon en de wereld?’ Dwars door de bundel heen woekert er over iedere bladzijde nog een andere tekst. Het is een gesprek met Tata Steel over verdriet, vervuiling en poëzie. De rollen van Tata Steel en de dichter worden afwisselend gespeeld door Van der Graaff en kunstmatige intelligentie.

27 juni 2025


Eric de Vroedt (regisseur, schrijver en artistiek leider)

Eric de Vroedt is regisseur, schrijver en artistiek leider van Het Nationale Theater. Hier regisseert hij naast zelfgeschreven teksten ook hedendaags en nieuw geschreven repertoire. In zijn werk is hij op zoek naar de dingen die ons als mens binden. Dit deed hij in stukken als ‘The Nation’, ‘De eeuw van mijn moeder' en 'Brown Sugar Baby’. Op Holland Festival gaat ‘De seizoenen’ in première, een grootse theatermarathon naar de boeken ‘Herfst’, ‘Winter’, ‘Lente’ en ‘Zomer’ van Ali Smith. In haar romans verweeft de Schotse auteur grote maatschappelijke veranderingen met intieme persoonlijke verhalen. Het is een theatertrip vol vriendschappen, natuurbeelden, vergeten kunstenaars en verzet. Bij ‘De seizoenen’ maak je in één dag een heel jaar mee. Femke van der Laan gaat met Eric de Vroedt in gesprek.

26 juni 2025


Fons Welters (galeriehouder)

Fons Welters is galeriehouder. In de Jordaan, in Amsterdam, staat Galerie Fons Welters, die sinds 1985 bekend staat om zijn oog voor jong talent en het ondersteunen van nieuwe (inter)nationale kunstenaars. Na veertig jaar zal de galerie haar deuren definitief sluiten. Het nieuwe boek ‘Galerie Fons Welters' gaat over de afgelopen veertig jaar waarin de galerie een van de grootste galeries van Nederland werd. Veel kunstenaars vonden er een platform voor hun artistieke ontwikkeling, ook voor ideeën die op veel andere plekken niet geaccepteerd zouden worden Welters weet nog niet wat hij hierna zal gaan doen, “ik blijf in ieder geval naar kunst kijken.” Femke van der Laan gaat met Fons Welters in gesprek.

25 juni 2025


Mas van Putten (chef)

Mas van Putten is chef. Samen met haar partner, Carl Lemette-Polhaupessy, vormen zij ‘De Vrouw met de Baard’. Het is een culinair duo dat samen kookt, schrijft, fotografeert en verhalen vertelt. Ze brengen een mix van de Indische, Molukse en bredere Aziatische keuken naar tafel met een combinatie van hun eigen persoonlijkheid en roots. Dit doen ze met hun catering, restaurant, kookboeken en zij koken op festivals en keukens door het hele land. Eerder schreven zij: ‘Soulfood’, over gerechten die vrienden en families van over de hele wereld samenbrengen, en ‘Jiwa’, met 88 recepten uit Azië. Nu komt het duo met hun derde boek ‘Maluku’ die de lezer meenemen naar de bron. Ze reisden naar het spirituele hart van de Molukken en verzamelden daar verhalen. Het resultaat is een boek met recepten, foto’s en muziek: een archief van smaak, cultuur en herinneringen. Femke van der Laan gaat met Mas van Putten in gesprek.

24 juni 2025


Alma Mustafić (onderwijskundige en mensenrechtenactivist)

Alma Mustafić is onderwijskundige en mensenrechtenactivist. Zij doet onderzoek naar de maatschappelijke impact van kunst en cultuur en doceert op het gebied van mensenrechten. Haar passie voor mensenrechten komt voort uit haar eigen wortels. In 1995 overleefde ze de genocide in Srebrenica, maar haar vader (die onderdeel was van Dutchbat) niet. Ze hield de Nederlandse Staat verantwoordelijk voor de dood van haar vader en de Hoge Raad oordeelde in 2013 in haar voordeel. Mustafić zag dat de verhalen van de eerste en tweede generatie overlevenden vaak onderbelicht blijven. Met de podcast ‘De elf stemmen van Srebrenica’ en gelijknamige tentoonstellingen, te zien in Nationaal Monument Kamp Vught en FOTODOK (Utrecht), vertelt zij de verhalen van Bosnische Nederlanders over de genocide. Zo wil zij deze verhalen een blijvende plek in de geschiedenis geven. Ernst-Jan Pfauth gaat met Alma Mustafić in gesprek.

21 juni 2025


Victor D. Ponten (regisseur en scenarist)

Victor D. Ponten is regisseur en scenarist. Hij maakte allerlei commercials en videoclips, zoals die van ‘Dom, Lomp en Famous’, maar hij is vooral bekend van zijn speelfilms ‘Rabat’, ‘Wolf’ en ‘Catacombe’. Ook schreef, regisseerde en was hij showrunner voor series als ‘Mocro Maffia’ en ‘Tatta’. In het docudrama ‘Het Grote Offensief’ neemt hij je mee naar het najaar van 1944, een cruciaal moment in de bevrijding van Zuidwest-Nederland. 'Het Grote Offensief' is geen normale documentaire, maar een mix van nagespeelde scènes en echte beelden uit de oorlog. De serie werpt een nieuw licht op deze vergeten strijd en laat de impact op soldaten en burgers zien. Femke van der Laan gaat met Victor D. Ponten in gesprek.

20 juni 2025


Miranda Lakerveld (regisseur, librettist en artistiek directeur)

Miranda Lakerveld maakt opera’s en muziektheater. Met haar werk wil ze het begrip opera verbreden. Dit doet ze onder andere als oprichter en artistiek directeur van World Opera Lab (WOL). Daarmee overbrugt ze culturele verschillen en reflecteert ze op poëtische wijze op maatschappelijke kwesties. Lakerveld maakte vier voorstellingen om zich voor te bereiden op ‘Ring of our time’, een voorstelling die op het Holland Festival in première gaat. WOL komt met veertig artiesten van over de hele wereld samen om de voorstelling te spelen, met een combinatie van klassieke en traditionele instrumenten. Met de muziek vertellen ze het verhaal van de Goden en Godinnen, die zich zorgen maken over de wereld die zij hebben gecreëerd. Het lang bestaande evenwicht tussen mensen, dieren en de natuur is nu in gevaar. Femke van der Laan gaat met Miranda Lakerveld in gesprek

19 juni 2025


Dai Carter (oud-commando speciale operaties en schrijver)

Dai Carter is oud-commando speciale operaties. Zijn ervaring en kennis van zijn jaren bij de commandotroepen verwerkte hij in de boeken ‘Nu of nooit’ en ‘Mentale Kracht', waarin hij open is over zijn eigen mentale gezondheid en de paniekaanvallen waar hij last van had. Daarnaast is hij een van de hoofdinstructeurs in het tv-programma 'Kamp Van Koningsbrugge’ en was hij te zien in het programma ‘Strijders’, waarin hij een team naar de overwinning wil loodsen in een militair kampioenschap. In zijn nieuwe boek ‘Schokbestendig’ bundelt hij samen met Derek de Vries, ook oud-commando, zijn expertise tot een handleiding voor dagelijkse noodsituaties. Een weerbare samenleving begint volgens hen bij het individu. Femke van der Laan gaat met Dai Carter in gesprek.

18 juni 2025