In deze eerst aflevering over de schaalbare krijgsmacht, van de Samen Sterker podcast, hebben we de eer in gesprek te gaan met onze staatssecretaris Christophe van der Maat. De staatssecretaris mag dan wel demissionair zijn, hij is nog onverminderd betrokken en ambitieus. In een openhartig interview vertelt de staatssecretaris over zijn verantwoordelijkheden en de uitdagingen waar wij met Defensie voor staan, over zijn visie en ambities, maar ook zijn zorgen: al met al “een ongecensureerd open inkijkje in hoe het is om staatssecretaris te zijn en hoe je daar persoonlijk mee probeert om te gaan”.

Cultuuromslag

In gesprek over zijn ervaringen met de organisatie spreekt de staatssecretaris zich uit over de cultuuromslag die we bij Defensie moeten maken. Jaren van bezuinigingen hebben geleid tot een cultuur van centralisatie, angst en controle; het is van het grootste belang dat wederzijds vertrouwen weer de basis wordt. Daarnaast is de staatssecretaris niet bang om te kijken naar de burgermaatschappij en roept hij op tot openheid en kwetsbaarheid als basis voor de Defensieorganisatie – in de woorden van de staatssecretaris: “ik weet het niet, dat is ook een antwoord” en “gewoon nee zeggen tegen de staatssecretaris”.

Sleutelen aan het Defensie-DNA

Maar Defensie staat voor nog veel meer uitdagingen, ingrijpende veranderingen die het DNA van de organisatie gaan veranderen. Maar de noodzaak is hoog en de van nature ongeduldige staatssecretaris roept op tot tempo. Meer doen om innovatie de ruimte te geven in de organisatie; durven te leren van en samenwerken met de burgermaatschappij; een schaalbare krijgsmacht; de arbeidsmarkt benaderen met een luisterend oor, zorgen voor het welzijn en de ontwikkeling van de werknemer – al deze dingen moeten deel worden van het DNA van de Defensieorganisatie, aldus de staatssecretaris.

Schaalbaarheid

Een bijzondere uitdaging ziet de staatsecretaris op het gebied van schaalbaarheid: “Schaalbaarheid betekent van alle afdelingen opnieuw overdenken hoe je ze gaat organiseren.” Hij begrijpt dat zo’n snelle en ingrijpende verandering moeilijk is, maar hij roept ons over de “groeipijn” heen te zetten en over problemen heen te kijken: “als die knop er niet is, dan moet die er komen!”

Zorgen

De staatssecretaris maakt zich echter ook zorgen. De bezuinigingen hebben diepere sporen achtergelaten dan hij had kunnen vermoeden: “Ik had niet door gewoon als geïnteresseerde burger van Nederland hoe diep Defensie heeft moeten gaan, dat is gewoon shocking.” Hij maakt duidelijk dat het niet lang mag duren voordat we grote stappen gaan maken op het welzijn van onze mens en organisatie.

“een ongecensureerd inkijkje” in de innerlijke wereld van staatssecretaris Christophe van der Maat.