Wat betekent Just Culture

Mensen hebben uiteenlopende beelden bij sociale veiligheid: voor sommigen betekent het jezelf kunnen zijn, voor anderen ruimte voor diversiteit en inclusie, voor weer anderen betekent het ruimte voor feilbaarheid en kritiek. Voor Eva is sociale veiligheid verbonden met een andere benadering bij het omgaan met incidenten, waarbij je niet alleen een verantwoordelijke aanwijst en extra regelgeving/sancties implementeert, maar je gericht bent op herstel en leren en dus ook echt probeert te onderzoeken wat er aan de hand is in de bredere cultuur. Het Just Culture project betekent werken aan een cultuur waarin ruimte is voor feilbaarheid en leren, diversiteit aan perspectieven, het stellen van kritische vragen en het uitdagen van de status quo.

Verhaal van het project

Eva neemt ons mee langs het hele verhaal van het Just Culture project: van de totstandkoming, langs de aanpak en methodiek, tot aan de vervolgstappen die nodig zijn om na afloop van het project duurzame vooruitgang te boeken. Het Just Cultureproject is een bijzonder project waarbij bottom-up wordt gewerkt aan het in kaart brengen en verbeteren van de sociale veiligheid binnen Defensie, mogelijk gemaakt betrokken vrijwilligers uit alle gelederen van de organisatie.

Successen van het project

Het uitgangspunt is om samen met mensen van de werkvloer te bepalen welke verandering nodig is, die verandering vervolgens samen vorm te geven en te realiseren en gaandeweg kennis te ontwikkelen over hoe veranderen in die context werkt. Het is mooi dat er bij Defensie steun is voor een dergelijke project: Defensie geldt hiermee als voorloper en voorbeeld voor vele andere organisaties in Nederland en voor buitenlandse krijgsmachten. Bovendien heeft het bottom-up onderzoeken en onder de aandacht brengen van Just Culture op zichzelf al een positief effect op de sociale veiligheid. Ten slotte zijn uit de “proeftuinen” ook verschillende concrete toepassingen voortgekomen zoals het normgesprek, waarbij het oude ‘vrouwenpraatje’ waarin vrouwen onder andere worden gewaarschuwd voor de consequenties van promiscue gedrag om werd gevormd tot een gesprek waarin door militairen in opleiding gezamenlijk wordt gereflecteerd op de vraag: ‘wanneer vind je iemand een goede militair?’. Door hierover in gesprek te gaan leert men elkaar beter kennen, wordt het brede spectrum aan eisen dat men elkaar oplegt zichtbaar en worden vooroordelen blootgelegd. Dit stimuleert het besef dat de eisen die iemand zijn of haar collega’s oplegt niet universeel zijn en elk mens eigen kwaliteiten heeft.

Wil je meer weten over sociale veiligheid binnen Defensie, het Just Cultureproject en hoe u hier zelf binnen uw eenheid aan kunt bijdragen, luister dan naar deze podcast met Eva of neem contact op via de onderstaande link:

Spijkers, A. Snoek, A., Van Baarle, E. (2023). De uitdagingen van (meer) vrouwen bij Defensie: Naar een positieve gezamenlijke agenda voor de toekomst.Militaire Spectator https://militairespectator.nl/artikelen/de-uitdagingen-van-meer-vrouwen-bij-defensie

Boskeljon-Horst, L. Snoek, A. Van Baarle, E. (2023). Beyond procedures and checklists: The complexities of fostering restorative just culture in practice within the Royal Netherlands Air Force. Safety Science, https://doi.org/10.1016/j.ssci.2023.106074

https://faculteitmilitairewetenschappen.nl/

Of neem contact op via: em.v.baarle@mindef.nl

Een bijzondere reeks:

In een samenwerking tussen de Samen Sterker Podcast van het Transitieteam CDS en het project Just Culture (NLDA), wordt de discussie aangegaan over de impact van sociale veiligheid op operationele effectiviteit, waarbij sommigen vrezen dat het de operationele veiligheid ondermijnt, terwijl anderen geloven dat het deze juist versterkt.